Co Pyrzyce mogą zaoferować mieszkańcom potencjalnym turystom? Czy może przede wszystkim – na rozwój jakiego rodzaju turystyki możemy się nastawić? Pytania te pojawiają się najczęściej w kontekście rozmów o przyszłości nie tylko Pyrzyc, ale całej Ziemi Pyrzyckiej.

O ile ćwierć wieku temu można było pokładać nadzieje w wodach geotermalnych i ich zbawiennym, mitycznym wręcz, wpływie na lokalną gospodarkę, o ile kilkanaście lat temu mogliśmy liczyć na to, że rozwinie się u nas przemysł, o tyle dzisiaj zdajemy sobie sprawę, że woda geotermalna owszem może być jedną z turystycznych atrakcji, ale nie będzie jej podstawą, nie wspominając o kompletnie pozbawionej realiów wizji „Pyrzyc-Zdroju”, zaś możliwość budowy ośrodków przemysłowych wykorzystały inne okoliczne miejscowości, a my naszą szansę po prostu przespaliśmy. Co nam zatem zostało?

Panel dyskusyjny, jaki miałem przyjemność poprowadzić niedawno w Lipianach może być pewnym wskazaniem do turystycznego ożywienia całej Ziemi Pyrzyckiej. Jak mówił prezydent Szczecina – Piotr Krzystek, to co my możemy zaoferować mieszkańcom Szczecina czy nawet całej aglomeracji to przede wszystkim wypoczynek weekendowy. Mieszkańcy dużych miast poszukują bowiem możliwości „wyjazdu za miasto”. Nasze położenie jest wręcz idealne dla poszukujących odpoczynku od codzienności. Tym bardziej, że coraz więcej osób „szybko żyjących” ma potrzebę wyciszenia.

„Niezwyciężona twierdza” – tak o Pyrzycach mówiono w średniowieczu. Zresztą jeśli nawet przypomnimy sobie historię walk o miasto w 1945 roku to nie ulega wątpliwości, że była to jedna z najbardziej bronionych twierdz. Dlaczego? Z tego samego powodu, co właśnie od Pyrzyc rozpoczęła się misja św. Ottona – nasz gród to po prostu „Brama Pomorza”. Nasze mury obronne są jednym z największych skarbów Pomorza Zachodniego. Od kilku lat widać działania zmierzające do ich renowacji. Trzeba przyznać, że odrestaurowany fragment między Basztą Sowią, a Lodową wygląda imponująco. Od strony północnej: na „Sezamie”, ul. 2-go Marca czy naprzeciwko osiedla przy ul. Dąbrowskiego powinna powstać ścieżka historyczna. Musimy rozpocząć dyskusję o zagospodarowaniu tego terenu, aby był on atrakcyjny dla osób zainteresowanych historią i zafascynowanych średniowieczem. Pyrzyckie obwarowania powinny zająć godne miejsce w dyskursie historycznym.

W czasie panelu dyskusyjnego „Otwarci na przybyszów”, który odbył się w ramach „Festiwalu Żniw” lwia część dyskusji toczyła się wokół tematyki związanej z dziedzictwem św. Ottona. Wnioski? Przede wszystkim św. Otton może stać się naszą swojego rodzaju „marką” nie tylko pod względem religijnym, ale także pod względem kulturowym, zaś jego misja chrystianizacyjna bazą do opowiedzenia historii będącego wyżej wspomnianą bramą Pomorza grodu oraz bogatego i rozwiniętego społecznie plemienia, którego tereny rozciągały się od Odry, aż po dzisiejsze Choszczno. Patrząc więc z perspektywy drugiej dekady XXI wieku, kiedy to wzrasta zainteresowanie historią i pojawiają się nowe możliwości, aby ją eksponować, to właśnie historia tych ziem staje się podstawą do budowania oferty turystycznej, nie tylko samych Pyrzyc, ale całej Ziemi Pyrzyckiej.

Ważnym aspektem są także warunki przyrodnicze regionu. Pyrzyce są prawdopodobnie jedynym miastem w Polsce leżącym na trzech wzgórzach. Do tego dochodzą liczne jeziora w okolicy, w tym Miedwie, które jest piątym największym w kraju czy urokliwe Lipiany leżące nad dwoma akwenami oraz trzy rezerwaty przyrody. Trudno nie wspomnieć również o ogrodzie dendrologicznym w Przelewicach.

Myślę, że zdecydowanie powinniśmy postawić na turystykę jedno- dwudniową, przynajmniej do czasu połączenia z trasą rowerową Blue Velo lub trasą Pojezierzy Zachodnich. Ziemia Pyrzycka może być dobrym miejscem na krótki odpoczynek od szarej codzienności. Rozwój turystyki rowerowej to szansa nie tylko na pokazanie naszych walorów przyrodniczych i zabytkowych, ale również możliwość poruszenia lokalnych społeczności w okolicznych wioskach. Zorganizowaną grupę trzeba przecież ugościć obiadem, a przygotowaniem posiłku spokojnie mogłyby zająć się koła gospodyń wiejskich czy gospodarze indywidualni. W końcu domowe danie zawsze jest w cenie. Do tego oczywiście dochodzi możliwość zwiedzenia okolicy, czy w przypadku naszych wiosek obejrzenia np. XVII-wiecznego kościoła.

Aby to się udało podstawą, którą trzeba zbudować jest współpraca. Zaczynając od organizacji pozarządowych przez jednostki i instytucje kończąc na organach samorządu. Patrząc na budżety naszych samorządów trudno nie odnieść wrażenia, że wydatki na promocję czy szeroko rozumianą turystykę nie należą do najwyższych. Nie jest to jednak coś co specjalnie by mnie zaskakiwało. Wydatki samorządów cały czas rosną, chociażby przez dokładanie im nowych zadań, nie ma natomiast nowych możliwości pozyskania dochodów. Co powinniśmy zrobić w takiej sytuacji? Myślę, że większość zadań związanych z turystyką, jak chociażby wydawanie materiałów promocyjnych czy opieka nad szlakami powinny prowadzić organizacje pozarządowe. Jest dla nich wiele możliwości dotacyjnych, a i zamiast tworzyć wysokie budżety promocyjne gminy czy powiaty mogłyby zlecać tego typu zadania w ramach środków przeznaczonych na współpracę ze stowarzyszeniami.

Co warto zaznaczyć – w oranżerii ogrodu w Przelewicach prężnie działa od kilku miesięcy punkt informacji turystycznej. Na przybyłych czekają m.in. produkty wytworzone przez lokalnych artystów, a najmłodsi mogą wziąć udział w świetnej grze terenowej „Duchy drzew”.

Na dzień dzisiejszy problemem jest niewielka baza noclegowa. Owszem, pewna ilość miejsc noclegowych jest, ale brakuje chociażby zwykłego schroniska np. w którymś z internatów. Myślę też, że koniecznie trzeba zabrać się za restaurację Szlaku Ziemi Pyrzyckiej im. Stanisława Jansona. Warto by było spróbować pozyskać środki np. na jego dobre oznakowanie i materiały promocyjne. Powoli zaczyna coś się dziać w sprawie Szlaku św. Ottona, a Pyrzyce znajdują się również na trasie projektowanej zachodniopomorskiej nitki Drogi św. Jakuba.

„Inicjatywa Ziemia Pyrzycka” przygotowuje projekt marki Ziemi Pyrzyckiej, łącznie z szablonami wizualnymi i propozycjami jej promowania. Będziemy chcieli z nim wyjść naprzeciw samorządom, aby przynajmniej w pewnym zakresie promocja oferty turystycznej była spójna. Cieszę się, że w końcu udało się rozpocząć dyskusję na ten temat. Ważne, że zaczyna ona przynosić już pierwsze małe owoce.

Remigiusz Pajor-Kubicki

Na godzinę 17:00 frekwencja w powiecie pyrzyckim wyniosła 39,87%, cztery lata wcześniej było to 30,73%. Najwięcej uprawnionych głosowało w gminie Pyrzyce (42,95%, 33,72% w 2015). Najmniej w gminie Kozielice (35,88%, 26,33% w 2015).

W gminie Pyrzyce najwięcej osób oddało głosy w Pyrzycach: w spółdzielni mieszkaniowej przy ul. Dąbrowskiego 51,12%, w przedszkolu przy ul. Zabytkowej 50,22% i w podstawówce przy ul. Poznańskiej 47,24%. Najniższą frekwencję odnotowano w Mielęcinie (32,22%), Żabowie (37,31%) i Krzemlinie (37,59%).

W gminie Lipiany, podobnie jak o 12:00 udział w głosowaniu najwięcej uprawnionych wzięło w bibliotece miejskiej – 38,95%. W centrum kultury w Przelewicach zagłosowało 40,11%, w szkole w Starym Przylepie 38,51%, w Babinie 39,17% i w Tetyniu 37,31%.

(ps)